Maak een groep van je groep

De zomervakantie is weer voorbij, na zes weken spelen in het bos, vuurtjes maken en puffen van de hitte begint vandaag het normale BSO leven weer. Altijd weer even een spannend moment voor de kinderen; wie komen erbij, welke kinderen gingen weg en zijn er nog wel vriendjes en vriendinnetjes op de dagen dat je komt. Ook voor de groep is dit altijd weer een spannend moment, hoe zorg je ervoor dat ook dit jaar je groep een echte, positieve groep wordt.

Groepsvorming wordt mede beïnvloed door de persoonlijke eigenschappen, de opvoeding en het karakter van ieder individu in de groep. Binnen de groep moet er ruimte zijn om jezelf te zijn en je te kunnen ontwikkelen, er moet voldaan worden aan de drie basisbehoeften; erbij horen, invloed hebben en contact/vrienden (lees meer hierover in mijn blog nieuw in de groep). Een groep waarin kinderen een tijdlang met elkaar optrekken maakt een hele ontwikkeling door, waarin vijf verschillende fasen zijn te onderscheiden.

1. Oriënteren (forming). Een groep die elkaar na een lange periode, zoals de zomervakantie, uit elkaar te zijn geweest weer ziet tast elkaar in deze fase af. Wat kan wel en niet in deze groep, wanneer hoor je erbij? Anderen worden letterlijk en figuurlijk bekeken.
2. Presenteren (storming). Wanneer de grenzen in de groep duidelijk zijn gaan de kinderen op zoek naar bevestiging bij de anderen om hun plek in de groep te vinden en in te nemen. Kinderen gaan elkaar uitproberen en kijken hoe er op bepaald gedrag gereageerd wordt.
3. Normeren (norming). In deze fase worden de normen vastgesteld zoals deze binnen de groep gelden, dit kan zowel positief als negatief zijn.
4. Presteren (performing). De posities en rollen van ieder kind binnen de groep zijn verdeeld en de normen zijn duidelijk. Om bij de groep te horen moeten kinderen zich aan de geldende regels aan passen. Er is tijd en ruimte om in een goede sfeer te kunnen ontwikkelen en presteren bijvoorbeeld bij de aangeboden activiteiten.
5. Evalueren (termination). Wanneer de groep uit elkaar gaat uiten kinderen dat op verschillende manieren. Kinderen nemen afstand van elkaar, zijn eerder geïrriteerd of schieten door in het vasthouden aan vriendschappen.

Zo na de zomervakantie doorloop je met je BSO groep versneld de eerste drie fasen van dit proces. Door de groep in deze fasen te begeleiden en zorg te dragen voor duidelijke afspraken ontstaat er een positieve groep waarin kinderen zich verantwoordelijk voelen voor de groep, respect tonen voor en rekening houden met de mening en het karakter van anderen, bereid zijn tot samenwerking en gemotiveerd zijn om er samen een leuke middag van te maken.

Om je groep te ondersteunen bij het vormen van een positieve groep kun je de volgende dingen doen;

• Maak op je groep zichtbaar wie er in de groep zitten, bijvoorbeeld met een verjaardagskalender aan de muur of ‘wordart’ op de deur (de afbeelding bij dit blog hangt uitgeprint op de deur van de groep zodat voor iedereen te zien is wie er bij de groep hoort).
• Zorg ervoor dat je de kinderen van je groep kent. Ken niet alleen hun naam maar ook in welke klas ze zitten, hoe de gezinssituatie is, welke huisdieren ze hebben, wat hun hobbies zijn etc.
• Gebruik deze kennis om kinderen met elkaar te verbinden, benoem overeenkomsten en ga in gesprek over dingen die de kinderen met elkaar gemeen hebben. Wie zat er vorig jaar bij deze juf in de klas of wie zit er nog meer op hockey?
• Laat ze ook jou leren kennen, deel informatie maar ook persoonlijke dingen bijv. over hoe jij vroeger als kind was en welke dingen/momenten je moeilijk vindt.
• Bespreek met elkaar de groepsregels, neem bijvoorbeeld tijdens het fruit eten even de tijd om te bespreken hoe we als groep met elkaar om willen gaan.
• Geef zelf het goede voorbeeld en ga met de kinderen om zoals jij wilt dat ze met elkaar om gaan.
• Doe activiteiten waarbij de nadruk ligt op het samen bezig zijn en waarbinnen er  ruimte is om elkaar beter te leren kennen. Zelf kies ik de eerste weken van het schooljaar voor sport- en spelactiviteiten in het park; activiteiten waarbij we samen bezig kunnen zijn maar waarbinnen er ook ruimte is voor gesprekjes. Activiteiten met een sterk competitie-element of spellen als Wie is de Mol dat grotendeels draait om het wantrouwen van anderen ga ik pas spelen als de groep weer een groep is.

En, hoe zorgen jullie er aan het begin van het nieuwe schooljaar voor dat je groep weer een groep wordt? Ik hoor het graag. In mijn volgende blog deel ik activiteiten om elkaar beter te leren kennen. Tot dan!